Contoh Soal Bahasa Jawa Kelas 12 Semester 1 dan Jawaban
Contoh Soal Bahasa Jawa Kelas 12 Semester 1 dan Jawaban
Pambuka
Piwulang basa Jawa ing kelas 12 semester 1 mujudake tahapan penting kanggo nguatake pangerten babagan basa, sastra, lan budaya Jawa. Kanggo nyiapake ujian semester, perlu adanya latihan soal sing komprehensif. Artikel iki ngemot tuladha soal basa Jawa kelas 12 semester 1 kanthi jawaban lan pembahasan lengkap, kaperang dadi sawetara babagan, kalebu pamahaman teks, unggah-ungguh basa, kasusastran, lan tata basa. Artikel iki diarepake bisa dadi sumber sinau sing migunani kanggo para siswa.
I. Pamahaman Teks (Wacan)
Tuladha Soal 1:
Wacan:
Jawaban:
- Asma aslinipun Ki Hajar Dewantara inggih punika Raden Mas Soewardi Soerjaningrat.
- Sesanti ingkang misuwur saking Ki Hajar Dewantara inggih punika "Ing ngarsa sung tulada, ing madya mangun karsa, tut wuri handayani."
- Tegesipun sesanti "Ing ngarsa sung tulada, ing madya mangun karsa, tut wuri handayani" inggih punika guru kedah dados tuladha ing ngajeng, saged nyengkuyung lan ngrembakakaken gagasan ing tengah, sarta paring panyengkuyung saking wingking.
- Lembaga pendidikan ingkang dipundegaken dening Ki Hajar Dewantara inggih punika Taman Siswa.
- Ki Hajar Dewantara dipuntetepaken minangka Pahlawan Nasional amargi jasa-jasanipun ing babagan pendidikan lan perjuangan kamardikan Indonesia.
Tuladha Soal 2:
Wacan:
Wayang kulit minangka salah satunggaling seni tradhisional Jawa ingkang sampun misuwur ing saindenging jagad. Pagelaran wayang kulit biasane dipuntindakaken ing wayah dalu, kanthi iringan gamelan lan swara saking sindhen. Dalang minangka tokoh sentral ing pagelaran wayang kulit, amargi dalang ingkang nglampahi sadaya proses, wiwit saking nyariyosaken cariyos, ngobahaken wayang, ngatur swara, ngantos maringi tuntunan moral dhateng para pamirsa. Cariyos ingkang dipungelar ing wayang kulit biasane nyukani piwulang babagan kabecikan, kejujuran, lan katresnan. Wayang kulit ugi dados sarana kangge nglestarekaken budaya lan tradhisi Jawa.
Pitakonan:
- Menapa wayang kulit punika?
- Kapan pagelaran wayang kulit biasane dipuntindakaken?
- Sinten tokoh sentral ing pagelaran wayang kulit?
- Menapa kemawon ingkang dipungelar ing pagelaran wayang kulit?
- Kenging menapa wayang kulit wigati kangge budaya Jawa?
Jawaban:
- Wayang kulit punika salah satunggaling seni tradhisional Jawa ingkang sampun misuwur ing saindenging jagad.
- Pagelaran wayang kulit biasane dipuntindakaken ing wayah dalu.
- Tokoh sentral ing pagelaran wayang kulit inggih punika dalang.
- Ingkang dipungelar ing pagelaran wayang kulit inggih punika cariyos ingkang nyukani piwulang babagan kabecikan, kejujuran, lan katresnan.
- Wayang kulit wigati kangge budaya Jawa amargi dados sarana kangge nglestarekaken budaya lan tradhisi Jawa.
II. Unggah-Ungguh Basa
Tuladha Soal 1:
Gantos ukara ing ngandhap menika dados basa krama alus!
"Aku arep lunga menyang pasar."
Jawaban:
"Kula badhe tindak dhateng peken."
Tuladha Soal 2:
Gawe ukara basa ngoko lugu lan krama alus saking tembung "mangan"!
Jawaban:
- Ngoko Lugu: "Aku arep mangan soto."
- Krama Alus: "Kula badhe nedha soto."
Tuladha Soal 3:
Isenana ceceg-ceceg ing ngandhap menika kanthi tembung ingkang trep!
Bapak lagi …… koran ing ruang tamu. (maca)
Jawaban:
Bapak lagi maos koran ing ruang tamu.
III. Kasusastran Jawa
Tuladha Soal 1:
Sebutna lan jlentrehna jenis-jenis tembang macapat!
Jawaban:
Tembang macapat kaperang dados 11 jinis, inggih punika:
- Mijil: Nggambarake lair utawa wiwitan urip.
- Kinanthi: Nggambarake katresnan utawa kasmaran.
- Sinom: Nggambarake masa enom utawa semangat.
- Asmaradana: Nggambarake katresnan ingkang nggebu-gebu.
- Gambuh: Nggambarake keselarasan utawa kecocokan.
- Dhandhanggula: Nggambarake kaendahan lan kabagyan.
- Durma: Nggambarake nesu, semangat perang, utawa kekerasan.
- Pangkur: Nggambarake kekuwatan lan kamampuan.
- Megatruh: Nggambarake pisahan utawa kesedihan.
- Pocung: Nggambarake guyonan utawa sindiran.
- Wirangrong: Nggambarake rasa isin utawa kuciwa.
Tuladha Soal 2:
Jlentrehna tegesipun paribasan "Adigang, adigung, adiguna"!
Jawaban:
Paribasan "Adigang, adigung, adiguna" ngandhut teges bilih manungsa boten kenging gumedhe amargi kekuwatan, kaluhuran, utawa kapinteranipun.
Tuladha Soal 3:
Sebutna tuladha karya sastra Jawa klasik!
Jawaban:
Tuladha karya sastra Jawa klasik antawisipun:
- Serat Centhini
- Babad Tanah Jawi
- Ramayana
- Mahabharata
IV. Tata Basa (Gramatikal)
Tuladha Soal 1:
Gawea ukara ngangge tembung "sanajan"!
Jawaban:
Sanajan udan deres, aku tetep mangkat sekolah.
Tuladha Soal 2:
Golekana jejer, wasesa, lesan, lan katrangan ing ukara ing ngandhap menika!
"Bapak mundhut buku ing toko buku wingi."
Jawaban:
- Jejer: Bapak
- Wasesa: Mundhut
- Lesan: Buku
- Katerangan: ing toko buku wingi
Tuladha Soal 3:
Gantos ukara aktif ing ngandhap menika dados ukara pasif!
"Ibu ngombe jamu."
Jawaban:
"Jamu diombe ibu."
Panutup
Kanthi sinau lan latihan soal-soal ing ndhuwur, diarepake para siswa kelas 12 saged luwih siap ngadhepi ujian semester basa Jawa. Kajawi punika, pangertosan babagan basa, sastra, lan budaya Jawa saged saya ngrembaka lan nuwuhake rasa tresna dhateng warisan budaya ingkang adi luhung. Mugi-mugi artikel punika migunani. Sugeng sinau!