
Contoh Soal Bahasa Jawa Kelas 10 Semester 1 dan Jawaban
Contoh Soal Bahasa Jawa Kelas 10 Semester 1 dan Jawaban
Pambuka
Piwulang basa Jawa ing kelas 10 semester 1 mujudake dhasar kanggo nguwasani basa lan budaya Jawa. Para siswa dikenalke karo maneka warna materi, kalebu unggah-ungguh basa, paramasastra (tata basa), kasusastran, lan kabudayan Jawa. Kanggo ngukur pangertene para siswa, perlu dianakake evaluasi, salah sijine liwat soal-soal ujian utawa ulangan. Artikel iki ngandharake sawetara conto soal basa Jawa kelas 10 semester 1, lengkap karo kunci jawaban lan pembahasane.
A. Unggah-Ungguh Basa
Unggah-ungguh basa Jawa, uga dikenal minangka tatakrama basa, ngatur cara micara sing trep marang wong liya adhedhasar umur, kalungguhan, lan sesambungan. Ana sawetara tingkatan basa, kayata ngoko lugu, ngoko alus, krama lugu, lan krama alus.
Conto Soal:

B. Paramasastra (Tata Basa)
Paramasastra ngemot aturan-aturan tata basa Jawa, kalebu tembung, ukara, lan wacan.
Conto Soal:
-
Tembung ing ngisor iki sing kalebu tembung aran yaiku….
a. abang
b. gedhe
c. buku
d. mlaku
Jawaban: c. Buku
Pembahasan: Tembung aran (kata benda) nuduhake barang, wong, utawa panggonan. "Buku" nuduhake barang. -
Tembung ing ngisor iki sing kalebu tembung kriya yaiku….
a. ayu
b. pinter
c. nulis
d. omah
Jawaban: c. Nulis
Pembahasan: Tembung kriya (kata kerja) nuduhake tumindak. "Nulis" nuduhake tumindak. -
Gawea ukara nganggo tembung "seneng"!
Jawaban: Aku seneng maca buku basa Jawa.
Pembahasan: Ukara iki nggunakake tembung "seneng" kanggo nuduhake perasaan. -
Ukara ing ngisor iki sing kalebu ukara pakon yaiku….
a. Sapa jenengmu?
b. Tulung jupukna buku kuwi!
c. Aku arep lunga menyang sekolah.
d. Wingi aku ora mlebu sekolah.
Jawaban: b. Tulung jupukna buku kuwi!
Pembahasan: Ukara pakon (kalimat perintah) digunakake kanggo menehi perintah utawa panjaluk. -
Apa bedane tembung "lunga" lan "tindak"?
Jawaban: "Lunga" iku basa ngoko, dene "tindak" iku basa krama alus.
C. Kasusastran Jawa
Kasusastran Jawa ngemot maneka karya sastra, kayata geguritan, parikan, cerita rakyat, lan liya-liyane.
Conto Soal:
-
Geguritan iku kalebu jinise….
a. prosa
b. puisi
c. drama
d. gancaran
Jawaban: b. Puisi
Pembahasan: Geguritan minangka salah sawijining jinis puisi Jawa. -
Tuladha parikan yaiku….
a. Bapak pucung dudu watu dudu gunung.
b. Pitik walik saba kebon.
c. Aja lali marang wong tuwa.
d. Yen kowe sregep sinau, mesthi bakal pinter.
Jawaban: b. Pitik walik saba kebon.
Pembahasan: Parikan minangka unen-unen sing dumadi saka rong gatra (larik), gatra kapisan kanggo purwaka (pembuka), gatra kapindho kanggo isi. -
Apa isine cerita rakyat "Rara Jonggrang"?
Jawaban: Crita ngenani putri Rara Jonggrang sing njaluk syarat abot marang Bandung Bondowoso kanggo mbangun sewu candhi sewengi. -
Sebutna unsur-unsur intrinsik geguritan!
Jawaban: Tema, amanat, diksi, imaji, purwakanthi, lan liya-liyane. -
Gawea tuladha geguritan cekak!
Jawaban:
Urip Iku
Urip iku lelakon
Aja mung nglokro lan sambat
Nanging kudu semangat
Kanggo nggayuh gegayuhan
D. Kabudayan Jawa
Kabudayan Jawa ngemot adat istiadat, tradhisi, kesenian, lan nilai-nilai sing diugemi masyarakat Jawa.
Conto Soal:
-
Upacara adat Jawa sing ana gandhengane karo kelahiran yaiku….
a. tedhak siten
b. tingkeban
c. mitoni
d. nyadran
Jawaban: c. Mitoni
Pembahasan: Mitoni yaiku upacara adat kanggo wanita ngandhut nalika umur kandungane pitung sasi. -
Gamelan iku kalebu jinise….
a. seni lukis
b. seni tari
c. seni musik
d. seni teater
Jawaban: c. Seni musik
Pembahasan: Gamelan minangka orkestra musik tradisional Jawa. -
Apa tegese tembung "gotong royong"?
Jawaban: Gotong royong yaiku makarya bebarengan kanggo ngrampungake pagawean. -
Sebutna tuladha busana adat Jawa!
Jawaban: Kebaya, beskap, surjan, blangkon, lan liya-liyane. -
Apa wae nilai-nilai luhur sing ana ing kabudayan Jawa?
Jawaban: Tata krama, tepa selira, gotong royong, rukun, lan liya-liyane.
Panutup
Kanthi sinau lan nglatih soal-soal basa Jawa, para siswa bisa luwih nguwasani materi lan siap ngadhepi ulangan utawa ujian. Kajaba iku, pangerten marang basa lan budaya Jawa uga bakal nuwuhake rasa tresna lan bangga marang warisan leluhur. Muga-muga artikel iki bisa migunani kanggo para siswa lan guru basa Jawa. Sugeng sinau!